Welke hulp past bij jou als HSP?

Als je hoogsensitief bent, dan weet je inmiddels waarschijnlijk: er is niets ‘mis’ met je. Hoogsensitiviteit is geen aandoening of stoornis. Het is een persoonlijkheidskenmerk – je bent ermee geboren. Je hebt een diep verwerkend brein, een scherp afgesteld zenuwstelsel en een intens gevoelsleven. En als je voldoende ruimte krijgt om te herstellen, je grenzen leert kennen en je omgeving hierop afstemt, kun je als HSP prima functioneren.

Toch kan het soms nog behoorlijk ingewikkeld worden. Want de combinatie van betrokkenheid, verantwoordelijkheidsgevoel en prikkelgevoeligheid maakt je ook extra vatbaar voor overbelasting. Zeker als je lange tijd hebt geleefd in een omgeving die niet bij je past, of als je jezelf hebt aangepast om maar ‘normaal’ te lijken.

En nee – overprikkeling is niet de oorzaak maar het gevolg van de diepgaande verwerking van informatie en prikkels. Dáár ligt de kern. Die diepe verwerking maakt dat je meer tijd, rust en hersteltijd nodig hebt dan gemiddeld. En als dat ontbreekt? Dan kun je uit balans raken. Soms zelfs zó, dat je volledig opbrandt.

Uit onderzoek van Hoogsensitief.nl blijkt dat maar liefst 57% van de hoogsensitieve volwassenen ooit een burn-out heeft gehad. Ter vergelijking: in de algemene beroepsbevolking ligt dat percentage veel lager. Volgens hoogleraar Veronique de Gucht kunnen HSP’s heel goed functioneren, mits ze de ruimte krijgen om hun energie goed te doseren en hun grenzen te bewaken.

Maar… dat vraagt om bewustwording. En soms om hulp.

Als je hulp zoekt – kies dan bewust

Misschien loop je al een tijd rond met vragen. Je voelt je moe, leeg, overbelast. Je ervaart stressklachten, piekert veel, of herkent jezelf niet meer. Je wilt wél veranderen, maar niet worden ‘aangepast’. Je bent op zoek naar hulp, maar je vraagt je af: Waar moet ik zijn? Wie begrijpt mij echt?

En dat is een terechte vraag. Want helaas begrijpen niet alle hulpverleners wat hoogsensitiviteit écht inhoudt. Sommige therapeuten kijken er nog steeds kritisch naar. Alsof het een modewoord is. Of erger nog: alsof het tussen je oren zit.

Daarnaast is veel therapie gericht op het ‘aanpassen’ van gedrag of gedachten. Maar jij bent niet je gedrag. HSP is geen gedragsstoornis. Jij bent een diep voelend, intens denkend mens met een zenuwstelsel dat anders werkt. En als dat niet wordt erkend, kan therapie juist verwarrend of onveilig voelen. Daarom is het zo belangrijk dat je een begeleider kiest die past bij jou – en bij jouw hoogsensitiviteit.

Wanneer is hulp zinvol?

Je hoeft niet te wachten tot je volledig uitgeput bent. Als je merkt dat je blijft hangen in stress, angst, somberheid, of het gevoel hebt dat je steeds opnieuw tegen dezelfde patronen aanloopt, dan is het goed om professionele hulp te overwegen.

De vraag is alleen: bij wie?

Psycholoog of psychotherapeut? Het verschil uitgelegd

Als je nog nooit met hulpverlening te maken hebt gehad, kunnen de titels verwarrend zijn. Wat is nu het verschil tussen een psycholoog en een psychotherapeut?

• Psycholoog
  Een psycholoog heeft een universitaire opleiding (WO) gevolgd in de psychologie. Deze opleiding is breed en theoretisch. Een psycholoog kan gesprekken voeren, diagnoses stellen en behandelingen bieden, zoals cognitieve gedragstherapie. Er bestaan ook klinisch psychologen, die zich verdiept hebben in zwaardere psychische problematiek.
• Psychotherapeut
  Een psychotherapeut is vaak óók psycholoog, maar heeft daarna een aanvullende opleiding gedaan in psychotherapie. De aanpak is meestal intensiever en meer gericht op diepere, langdurige patronen. Een psychotherapeut werkt vaak met mensen die kampen met complexe of langdurige psychische klachten. De insteek is ervaringsgericht, met aandacht voor het verleden en de onderliggende oorzaak van klachten.

Beide beroepsgroepen zijn BIG-geregistreerd, wat betekent dat ze wettelijk erkend zijn en aan strenge kwaliteitseisen moeten voldoen.

De aard van je klachten bepaalt je keuze

Welke vorm van hulp je nodig hebt, hangt dus af van de aard en ernst van je klachten:

• Heb je last van stress, vermoeidheid, onduidelijke onrust, moeite met grenzen stellen of overprikkeling? Dan kan een psycholoog of coach met kennis van HSP al veel betekenen.
• Heb je trauma’s meegemaakt, langdurige depressieve gevoelens, angststoornissen of herhalende patronen die diep geworteld zitten? Dan is een psychotherapeut waarschijnlijk beter op zijn plek.

Let op: een HSP is niet per definitie getraumatiseerd. Maar wanneer je als HSP bent opgegroeid in een omgeving waar je gevoeligheid werd genegeerd of afgewezen, kun je wél kwetsbaarder zijn voor psychische klachten. Ook voor trauma.

Vertrouw op je intuïtie – die heb je niet voor niets

Als HSP beschik je over een scherp afgestelde antenne. Je voelt veel aan, soms nog vóór je het kunt verwoorden. En juist daarom is het zó belangrijk om je intuïtie serieus te nemen als je hulp zoekt.

Immers, je bent zelf prima in staat je eigen gedrag en gevoel te analyseren. Diep van binnen weet je eigenlijk zelf al: de kern van je probleem ligt niet bij de ander, maar ligt aan de blokkade die je hebt op het contact maken met je eigen gevoel. Doordat het accepteren van je eigen gevoeligheid zo groot is, vlucht je weg van jezelf, en richt je jezelf op de ander om zo geen contact te hoeven maken met je gevoel.

‘Het op de ander richten, in plaats van op jezelf, dat voelt veilig. Maar het kost energie – en het haalt je weg van wie je bent’.

En precies dát patroon neem je vaak ook mee als je bij een therapeut komt. Als HSP voel je haarfijn aan wat de ander nodig heeft. Ook – en misschien juist – tegenover een hulpverlener. Je gaat dan (onbewust) de ander geven wat híj of zíj nodig heeft. Je voelt aan welke richting het gesprek op moet, wat de therapeut wil horen. En zo draai je de rollen om: je zorgt, in plaats van dat er voor jóu gezorgd wordt.

Daarom is het zo belangrijk dat je een therapeut vindt die hoogsensitiviteit begrijpt én erkent. Niet als probleem, maar als een aangeboren eigenschap. Iemand die ziet hoe jij jarenlang hebt gevochten om te overleven in een wereld die vaak weinig ruimte biedt voor diepe gevoeligheid en intense beleving. Iemand die weet dat jij niet ‘moeilijk’ bent, maar gewoon anders functioneert – en dat dat helemaal oké is.

Wat jij nodig hebt, is erkenning

Wat jij als HSP nodig hebt is: Erkenning voor de pijn, de frustratie, het gevoel niet begrepen of gezien te zijn. Acceptatie van wie je bent, zonder oordeel. Alleen als die basis er is, kun jij je veilig genoeg voelen om echt open te gaan. Dan kan het gesprek op gang komen waarin jij, misschien voor het eerst, niet degene hoeft te zijn die aanpast, afstemt of wegcijfert.

Een goede therapeut kan jou helpen de beweging te maken van buiten naar binnen. Terug naar jezelf. Naar het herstel van het contact tussen je gevoel en je verstand. Naar jouw waarheid.

Luister naar dat kleine stemmetje in jezelf

Vertrouw bij het kiezen van een therapeut op je intuïtie. Als je een intakegesprek hebt, voel dan heel bewust hoe het binnenkomt. Wat zegt je intuïtie? Voelt het oké? Dan is het vaak ook oké. Maar luister goed naar je innerlijk stemmetje. Ieder gevoel van ‘het is niet oké’ is een signaal – iets in jou dat zegt: dit klopt niet helemaal – luister daar dan naar. Dat is geen twijfel of koudwatervrees. Dat is jouw innerlijke weten. En hoe eerder je daarnaar leert luisteren, hoe beter je jezelf beschermt.

Je energie is kostbaar. Steek die in grenzen stellen, in jezelf serieus nemen, in verbinding zoeken met mensen die jóu zien. Niet in – aanpassen of jezelf wegcijferen. Niet in- achteraf zeggen dat je wist dat het niet goed zou gaan lopen.

Luister- écht – naar je innerlijke stemmetje. Ga alleen in gesprek met iemand waarbij je je ‘goed voelt’. Neem jezelf serieus. Dan zul je de beste resultaten boeken.

Tot slot

Waar je ook staat in je proces, het is fijn als je iemand naast je hebt die jou echt ziet, zonder oordeel luistert en je helpt om in jouw tempo meer rust, richting en helderheid te vinden.

Onthoud: jij bent niet te gevoelig. Jij bént gevoelig. En dat is oké.
Met de juiste begeleiding kun je leren hoe je die gevoeligheid inzet als kracht, zonder jezelf te verliezen.

“Er is geen vaste weg die voor iedereen klopt – het gaat erom dat jij groeit op een manier die bij jou past.”

Succes!