Een verhoogde tot extreme gevoeligheid voor prikkels die van buiten jezelf naar binnen komen.
Een sterk zintuigelijk waarnemen waarbij het zesde zintuig … de ‘intuïtie’ krachtig ontwikkeld is.
Diepgaande informatieverwerking – bewust en onbewust – van zowel emotionele als zintuigelijke waarnemingen.
Over- en onderprikkeling: het zenuwstelsel raakt overbelast.
De term HSP – Hoog Sensitief Persoon – is bedacht door de Amerikaanse Psychotherapeute en universitaire docent Elaine Aaron. Zij heeft wetenschappelijk onderzoek gedaan naar gevoeligheid bij mensen. De conclusie: 15%-20% van de bevolking bezit een aangeboren sterk verhoogde tot extreme gevoeligheid voor prikkels en indrukken van buitenaf die sterker binnen komen dan bij de meeste mensen. Hoog Sensitieve Personen hebben een zeer gevoelig zenuwstelsel. De informatieverwerking in de hersenen verloopt nauwkeuriger en uitgebreider dan bij de meeste mensen. Subtiele verschillen worden opgemerkt die bij de meeste anderen niet worden waargenomen. Dit gebeurt onbewust en lichamelijk.
Kort gezegd heeft hoogsensitiviteit volgens Elaine Aaron 4 kenmerken:
- diepgaande verwerking van informatie
- emotionele gevoeligheid (waarnemen)
- zintuigelijke gevoeligheid (waarnemen)
- overprikkeling
Je bent hoogsensitief als je ervaart dat je snel overprikkelt bent en afgeleid wordt van je eigen ‘ik’ , als je ervaart dat je niet meer bezig bent met de dingen die jou energie en vreugde en voldoening geven oftewel een zinvol leven leidt waarin jij zelf centraal staat en niet alleen anderen.
HSP of HSS.. Introvert of Extravert
Er zijn verschillende type hoogsensitieve personen met totaal verschillend gedrag. Dat maakt het soms ook zo moeilijk om jezelf als HSP te herkennen. De grote verschillen kan je verklaren door de vier type hoogsensitieve personen :
- De introverte rustzoekende HSP
- De extraverte rustzoekende HSP
- De introverte hoogsensitieve HSS (High Sensation Seeker)
- De extraverte hoogsensitieve HSS (High Sensation Seeker)
Van de 20% Hoogsensitieve personen is zo’n 75 procent een prikkelvermijdende HSP. Over het algemeen voelen zij zich prettig bij een redelijk gelijkmatig leven met weinig risico’s. Zullen drukte en grote massa’s niet opzoeken en uitdagingen zoveel mogelijk uit de weg gaan. Ze zullen eerst diep nadenken alvorens ze gaan handelen. Door de grote gevoeligheid voor externe prikkels zullen HSP zoveel mogelijk situaties vermijden die onrust en stress veroorzaken.
Het andere deel de prikkelzoekende HSS(Highly Sensation Seeker) -ongeveer 25 procent – heeft een sterke drive naar vernieuwing en verandering of fysieke ervaringen die intense gevoelservaringen geven. Deze groep is enerzijds impulsief maar ook snel verveeld en op zoek naar uitdagingen, maar raakt anderzijds snel overbelast omdat ze hun eigen grenzen niet kennen. Deze groep is extra gevoelig voor stress en een eventueel daaruit voortvloeiende burn-out.
Door middel van een test kun je achterhalen of je hoogsensitief bent en in welk type je jezelf het meeste herkend.
Indrukken
“Het is net of ik een aantal extra antennetjes heb”
Herken jij jezelf hierin?
In de meeste gevallen merk je niet dat je deze indrukken binnenkrijgt, het is voor jou zo gewoon om alles op te pikken dat je niet weet dat je het doet. Vanuit jouw vroegste jeugd heb je misschien al gemerkt dat je anders was, je reageerde misschien wat overdreven.- gevoeliger. Je was gemakkelijk van slag te brengen. Jouw omgeving heeft hier waarschijnlijk ook niet positief op gereageerd. Uitspraken als: ‘Maak het niet zo groot’ en ‘Stel je niet zo aan’ heb jij wellicht vaak gehoord. Als reactie hierop kan het zijn dat jij jezelf hebt teruggetrokken, je bent als het ware in jouw eigen wereld gaan leven. Of het kan zo zijn geweest dat juist doordat je je onbegrepen voelde het je opstandig heeft gemaakt – recalcitrant. Je kon de emoties van jezelf en van anderen niet plaatsen.
Overbelasting
Doordat je zenuwstelsel wordt overbelast door al de indrukken die je op doet en prikkels die binnenkomen, kun je je erg moe gaan voelen, doodmoe. Jouw energiesysteem raakt overbelast. Lichamelijk kan dit allerlei klachten gaan veroorzaken. Je kunt daardoor geïrriteerd naar anderen gaan reageren. Andere mensen snappen niet waarom jij zo reageert. Er is geen duidelijkheid in je reacties. Wat ook logisch is. Het moment waarop je het punt bereikt dat je totaal bent overbelast is elke keer anders.
Intens
Je kunt als HSP de wereld als heel intens ervaren. Films en televisieprogramma’s waarin geweld voorkomen kunnen als onverdraagzaam worden ervaren. Het inlevingsvermogen is zo groot dat je zomaar geraakt kunt worden door verdriet van anderen of door blijdschap of verwondering. Je maakt makkelijk verbinding met andere mensen, dieren en natuur op een manier die je niet kunt verklaren. Soms is het moeilijk om hiermee om te gaan.
Fijngevoelig
Jij als HSP neemt meer indrukken in je op dan andere mensen. Je hebt oog voor subtiele signalen die de ander niet waarneemt, ook wel fijngevoelig genoemd. Wat voor andere mensen niet als overprikkelend wordt ervaren kan voor jou juist heel overprikkelend zijn. Harde muziek, onverwachte harde geluiden, sirenes, mensenmassa’s, felle of flikkerende lichten. Ook alles wat onbekend is kan een overdaad aan prikkels opleveren. Onbekend is Onbemind.
Zelfs de kleinste veranderingen worden door een HSP opgemerkt. Dat wat anderen mensen niet of nauwelijks opvalt. Een HSP die bemerkt dat een collega niet lekker in zijn vel zit zal zich op zijn hoede gaan voelen. Een verandering op de werkvloer kan voor een HSP al een signaal zijn om eerst maar eens de kat uit de boom te gaan kijken.
Emoties niet voelen of onderdrukken
Als HSP kan het zijn dat je zo op de buitenwereld bent gericht geraakt dat je eigen emoties niet meer herkenbaar zijn. Je gevoelens en emoties worden onderdrukt. Je houdt jezelf groot, je cijfert jezelf weg
Conclusie
Doordat je bent zoals je bent kun je als HSP op zoek gaan naar de antwoorden: Wie ben ik? Waarom ben ik zo anders? Wat is de oorzaak dat ik zo ben?
In mijn volgende artikelen ga ik hier verder op in.
Verder lezen: HSP en de oorzaak
Geef een reactie